Орус тилинин эрежелери болбосо, адам сабаттуу жана билимдүү адаммын деп айтууга болбойт. Сабаттуулукка сөздөрдүн туура айтылышы жана орфографиянын туура жазылышы гана эмес, пунктуациянын туура коюлушу - атап айтканда, саптардан сапка туура ороп алуу жөндөмү кирет. Муундар боюнча сөздөрдүн дефисин координациялоонун бир нече эрежелери бар.
Нускамалар
1 кадам
Сөздөрдү дефиске салганда, мурунку сапка бир тамга калтырбаңыз, ошондой эле үнсүздөрдү үнсүзсүз калтырбаңыз. Сөздү муундарга бөлүңүз, ошондо ар бир муунда үнсүз болот. Бир муундуу сөздөрдү которуу мүмкүн эмес.
2-кадам
Дефис учурунда d, s, b, b тамгаларын мурунку тамгадан бөлбөңүз.
3-кадам
Бир нече үнсүз тыбыштын артынан кирген сөздөрдү башка сапка которууда, үнсүздөрдү мурунку сапта сактап, үнсүз муунга кошуңуз.
4-кадам
Эгер которууда уңгунун үнсүз тыбышы суффикстин кошулган жеринде тургандыгын байкасаңыз, аны жогорку саптагы уңгу менен кошо калтырып, ылдый жагына өткөрүп бериңиз. Эгерде бир сөздө эки суффикс болсо, өткөрүп жатканда бул суффикстерди бөлүп алыңыз.
5-кадам
Эгерде сөздө префикс бар болсо, анда префикстин үнсүзүн андан кийинки муунга, үнсүздөн башталганга байланыштырбаңыз. Ошондой эле, уңгунун үнсүздүгүн префикс менен калтырбаңыз.
6-кадам
Ушул эле сапта тамырдын биринчи тыбышы менен кошо префиксти калтырбаңыз, эгерде тамыр үндүү менен башталса. Префиксти тамырдан бөлүп, башка сапка жылдырыңыз.
7-кадам
Берүүдө татаал сөздөрдү (мисалы, атайын клиника же аскердик кызмат) алардын курамдык бөлүктөрүнө бөлүңүз. Кыскача кыскартууларды таптакыр которбоңуз.
8-кадам
Эгерде кошулган жердеги үндүүлөрдүн ортосунда кош үнсүздөр болсо, алардын бирин которуп, экинчисин мурунку тыбыш менен катар мурунку сапка калтырыңыз.
9-кадам
Тыныш белгилерин, сызыкчаларды (өзгөчө учур - диалогдун көчүрмөсү), сандарга толуктоолорду (25, 2), кыскартууларды, фамилияларды жана инициалдарды, ошондой эле шарттуу кыскартууларды (ж.б.у.с.) ороп болбойт, б.а.).
