Асман империясынын тургундары да кытай тилиндеги канча иероглифтерди санай алышпайт. Дүйнөнүн көптөгөн өлкөлөрүнөн айырмаланып, Кытайда бирдиктүү алфавит жок. ошондуктан ар бир провинция өзүнүн диалектинде гана сүйлөбөйт. ошондой эле өздөрүнүн иероглифтерин колдонушат. Макул, мындай ыкма менен компьютер клавиатурасын элестетүү кыйын …
Көптөгөн жылдар бою, иероглифтердин көптүгүнөн, Кытай жазуу жүзүндө жазууну жүзөгө ашыра алган эмес. Курамдык бөлүктөргө ажыраган кытай тамгаларын компактуу киргизүү идеясын өткөн кылымдын ортосунда Кытайдан келген филолог Лин Ютанг сунуш кылган. Тилдеги иероглифтер бирдей саптарда айырмаланат, алар графемалар деп аталат. Жалпысынан, кытай тилинде мындай 250 графема бар жана бул ансыз деле кыйынчылык менен болсо да, алар кадимки баскычтопко сыйып кетиши мүмкүн экендигин көрсөтүп турат.
Баскычтоптун баскычтарын минималдаштыруу үчүн, ар бирин эки-үч функция менен эмес, мисалы, орус же америкалык тилдерде, бирок сегиз, б.а. баскычтоп баскычында сегизге жакын график бар.
Терүү катастрофалык жактан татаал: кытайлар иероглифтерди терүүнүн эки ыкмасын колдонушат - фонетикалык киргизүү жана графикалык киргизүү.
Графикалык киргизүү
Экинчи ыкмага ылайык терүү үчүн, кытайлар стандарттуу клавиатураны колдонушат, иероглифтер алынат деп графемдерди айкалыштырышат, ал эми каалаганын киргизүү үчүн кээде регистрлерди 7 жолу алмаштырууга туура келет.
Бирок, баскычтоптор барган сайын жакшырып баратат. Ошентип, кытайлар тилде эң көп колдонулган 24 иероглиф бар экендигин байкады. Демек, аларды киргизүү бир эле баскычты басуу менен аткарылышы мүмкүн. Ушул эле баскычты эки-үч жолу басканда, экранда анча-мынча сейрек кездешкен иероглифтердин калган бөлүгү пайда болот.
Фонетикалык киргизүү
Фонетикалык киргизүү ыкмасына келсек, ал мурунку ыкмадан кем эмес татаалдыгы менен айырмаланат. Иероглифти киргизгенде анын белгиси эмес, транскрипциянын графикалык аналогу - айтылышы - колдонуучуга туура иероглиф берүүгө аракет кылат. Бул ыкма белгилүү T9га окшош. Бирок кытай тилинде фонетикалык айтылышы боюнча окшош көптөгөн иероглифтер бар. Ошондуктан, керектүү белгини өзүңүз издешиңиз керек.
Клавиатуралардын эки түрүндө тең Shift, Enter жана башка европалыктарга белгилүү баскычтар сакталат, бирок жогорку катардагы функционалдык баскычтар (F1, F2 ж.б.) регистрлерди алмаштыруу жана стандартташтырылган графиктерди киргизүү пайдасына алынып салынган.
Санарип талаасы көп функционалдуу. Эгерде европалык "клавиатурада" Home, PgDn сыяктуу жардамчы параметрлер гана бар болсо, анда кытай тилинде бул баскычтар үч графемага, өзгөчө белгиге жана бир номерге ээ.
